Artikel Depot
Image default
Eten en drinken

Wat eet men in Frankrijk graag tijdens het ontbijt?

 

En nu kunnen we mythe nummer één ontkrachten: de Franse eten niet elke ochtend croissants als ontbijt.

Hoewel verse croissants het beeld zijn dat veel buitenlanders hebben van het ontbijt wat men standaard eet in frankrijk is het niet zo dat men dit elke dag in Frankrijk eet. Meestal worden croissants in het weekend gegeten of onderweg, wanneer je snel weg moet.

Maar daarover zo dadelijk meer. Eerst…

(Oh, en trouwens, ontbijt in het Frans is “petit déjeuner”, of kleine lunch).

Een paar feiten over het ontbijt in Frankrijk

Voor een land dat culinaire hoogstandjes hoog in het vaandel heeft staan, is het ontbijt in Frankrijk verrassend eenvoudig.

In tegenstelling tot veel andere landen wordt het ontbijt beschouwd als de minst belangrijke maaltijd van de dag. De belangrijkste maaltijd is de lunch of het avondeten.

Terwijl in veel landen het ontbijt hartige elementen bevat – kaas, vleeswaren, eieren of spek, is het ontbijt in Frankrijk over het algemeen zoet en koolhydraatrijk. Het zogenaamde Engelse of Amerikaanse ontbijt, een stevige maaltijd, wordt alleen geserveerd in hotels met internationaal georiënteerde buffetten, of in zeer toeristische restaurants met een uitgebreid Frans ontbijtmenu.

Er zijn ook veel Fransen die helemaal niet ontbijten. Ze haasten zich de deur uit met een kop koffie en stellen bevrediging uit tot de lunch.

Typisch Frans ontbijt

Niet iedereen in Frankrijk eet precies hetzelfde als ontbijt – er zijn bijvoorbeeld veel regionale variaties – maar dit zijn de basisgerechten:

  • La tartine (toast)

  • Les viennoiseries (gebakjes

  • Jus de fruit (sap) –

  • une boisson chaude (een warme drank)

La tartine

Er is geen echte vertaling voor ’tartine’ – het betekent soms toast, maar niet gemaakt met het vierkante, gesneden spul dat in sommige landen voor brood doorgaat.

Meestal betekent het een half of een kwart stokbrood, horizontaal gesneden, met boter en jam (of gelei). Soms wordt het stokbrood in kleine, ronde stukjes gesneden, maar dat is zeldzaam. De ronde sneetjes worden meestal gebruikt voor de lunch of het avondeten. Bij het ontbijt wil je je tartine in je café au lait kunnen “dopen”… En het stokbrood mag gegrild zijn, maar dat hoeft niet.

Iedereen heeft zijn favoriete jam of gelei. De populairste (te oordelen naar de kale schappen in mijn plaatselijke supermarkt) zijn bessen of marmelade, of honing. Geleien zoals kweepeer zijn ook erg geliefd, maar met het kan je eigenlijk voornamelijk varieren. Ik ben bijvoorbeeld dol op zure sinaasappelmarmelade.

Boter is facultatief, maar komt vaak voor, en kan ongezouten (doux) of gezouten (salé) zijn. Het is echt een kwestie van smaak, en vaak van regio.

Het ontbijt was niet altijd zoals wij het nu kennen.

Rond de 16e eeuw begon iemand met boter besmeerd brood in melk te dompelen (koffie zou pas over een eeuw of zo in Frankrijk zijn intrede doen). Toen koffie eenmaal de koningin van de dranken werd, bleef de gewoonte om koffie in melk te dompelen bestaan, maar het ontbijt als zodanig werd pas populair in de jaren 1800, en zelfs toen was het vooral een stadsaangelegenheid, hoewel het in toenemende mate werd genuttigd tijdens de Belle Epoque. Tegen het midden van de 20e eeuw was het ontbijt van vandaag de norm geworden.

Les viennoiseries

Dit betekent ruwweg “uit Wenen”, waar de vlokkige ontbijtbroodjes van Frankrijk vermoedelijk vandaan komen.

Tenzij je op weg naar je werk een broodje koopt in de boulangerie, worden ze doordeweeks zelden gegeten. Een uitzondering is wanneer je in een hotel verblijft, waar deze gebakjes meestal als ontbijt worden geserveerd. Er zijn nog een paar andere uitzonderingen, zoals ik hieronder zal uitleggen.

De croissant

De croissant is de beroemdste van de viennoiseries en lijkt zijn oorsprong te vinden in de Oostenrijkse kipferl, die de vorm van een halve maan heeft omdat hij voor het eerst werd ontworpen om een overwinning op de Ottomanen te vieren.

Een ander verhaal is dat een Weense bakker naar Parijs verhuisde en kipferl serveerde aan zijn bakkersklanten. De veeleisende Parijzenaars werden er verliefd op, namen het over, veranderden het aanzienlijk en veranderden het in de croissant die we vandaag kennen.

Jammer genoeg is er geen bewijs dat deze en andere verhalen over de oorsprong van de croissant bevestigt. Maar eerlijk gezegd, wat maakt het uit waar het vandaan komt … wat belangrijk is, is dat we het vandaag de dag kunnen nuttigen.

Er zijn verschillende soorten croissants:

Gewone croissant, of croissant ordinaire: deze missen die ronde heerlijkheid en neigen droog en schilferig te zijn omdat ze niet met boter worden bereid (deze worden zeldzamer).

Croissant au beurre: de croissant met boter heeft de voorkeur van degenen die boter kunnen eten, maar is vaak moeilijker te vinden dan de gewone croissant; hij wordt gemaakt met rijke, sappige boter en je zal je handen moeten afvegen van het vet nadat je er een hebt gegeten.

Croissant aux amandes: deze is extreem zoet, meestal gevuld met amandelcrème en bedekt met geroosterde geschaafde amandelen en poedersuiker (een dieetbreker en suikerboost als geen ander, maar o zo de moeite waard!).